Zagospodarowanie pokoju ucznia ma wpływ nie tylko na to, czy chętnie będzie spędzać w nim czas. Mądre zaplanowanie przestrzeni przeznaczonej na naukę może mieć wpływ na zdrowie dziecka i uzyskiwane w szkole wyniki. Radzimy, na co zwrócić uwagę.
By stworzyć ergonomiczne miejsce nauki, trzeba pamiętać o wielu elementach. Według badań na temat znaczenia czynników środowiskowych dla produktywności, najważniejszymi z nich są oświetlenie, układ przestrzenny i umiejscowienie obszaru roboczego. Zwracamy uwagę na ich właściwości kluczowe z punktu widzenia wygodnego przyswajania wiedzy.
Wydzielona strefa
Ze względu na oszczędność miejsca, sensowne może wydawać się zaprojektowanie pokoju małego domownika jako jednej, niepodzielnej przestrzeni. Wyodrębnienie kącika poświęconego na naukę ma jednak nieprzeceniony wpływ, zarówno na wyrobienie dobrych nawyków, jak i stan kręgosłupa naszej pociechy.
Choć sami coraz rzadziej pamiętamy powiedzenie „najpierw praca, potem przyjemność”, warto wykształcić w młodym uczniu umiejętność oddzielenia obowiązków od zabawy. Przestrzenne wyróżnienie „strefy nauki” pomoże w zbudowaniu skojarzeń z określonym działaniem i wyrobieniem rytmu dnia, w którym dziecko odda się rozrywkom dopiero po odrobieniu lekcji.
Stworzenie miejsca dostosowanego do ergonomii czytania, pisania i wyszukiwania informacji, z uwzględnieniem odpowiedniej „infrastruktury” da nam pewność, że podczas tych czynności uczeń zachowa zdrową postawę i nie będzie męczyć oczu.
Lokalizacja
Optymalnym miejscem dla biurka jest obszar pod oknem. Zlokalizowanie go tam, gdzie dociera najwięcej światła, ma wpływ nie tylko na oszczędność energii elektrycznej, ale również na funkcjonowanie użytkowników. – Według naukowców, ilość światła w pomieszczeniu ma istotny wpływ na szkolne rezultaty – mówi Maciej Gronert, projektant oświetlenia w firmie TRILUX. – W badaniu, w którym porównano wyniki sprawdzianu semestralnego dzieci uczących się w jaśniejszych i ciemniejszych klasach, użytkownicy jasnych sal uzyskiwali oceny punktowe wyższe o nawet 26% – dodaje ekspert.
Umiejscowienie biurka przy oknie ma również znaczenie z punktu widzenia narządu wzroku. Długotrwałe wpatrywanie się w jeden punkt – czy to przy czytaniu, czy korzystaniu z komputera, wpływa negatywnie na oczy. Spoglądanie co jakiś czas w dal, na zewnątrz, pozwala rozluźnić mięśnie i zapobiega zmęczeniu narządu wzroku.
Oświetlenie
Dla utrzymania oczu w dobrym zdrowiu, kluczowe jest również odpowiednie oświetlenie miejsca nauki. – Przestrzeń, na której piszemy, czytamy lub pracujemy na komputerze, powinna być oświetlona światłem o natężeniu 500 lx. Często oznacza to, że oprócz oświetlenia ogólnego, niezbędne jest wyposażenie biurka w osobną lampę – mówi Maciej Gronert. – Istotna dla koncentracji jest również barwa światła. Popularne dawniej żarówki miały ciepły kolor, charakterystyczny dla zachodzącego słońca. Dzięki upowszechnieniu oświetlenia LED, wzrosła dostępność opraw, które emitują światło bardziej zbliżonego do tego, z jakim mamy do czynienia w bezchmurne południe. Oświetlenie diodami o temperaturze barwowej 4 000 K, pozytywnie wpływa na możliwość skupienia – dodaje ekspert firmy TRILUX.
Dla ergonomii pracy istotna jest również lokalizacja dodatkowej lampy. By nie rzucać cienia na obszar roboczy, osobom praworęcznym zaleca się umieszczenie oświetlenia z lewej, a leworęcznym – z prawej strony.
Biurko
Istotnym dla wygodnej nauki elementem jest również samo biurko. Powinno mieć wymiary nie mniejsze niż 80 na 120 cm. Zmieszczą się na nim wówczas wszystkie używane w danym momencie przedmioty. By ułatwić dziecku utrzymanie sprzyjającemu koncentracji porządku, warto otoczyć blat szufladami, półkami i szafkami zapewniającymi szybki dostęp do książek i przyborów.
Jeśli uczeń dużo czasu spędza przy komputerze, górna krawędź monitora powinna znajdować się nieco poniżej linii wzroku. Zazwyczaj nie ma z tym kłopotu, gdy mamy do czynienia z monitorem komputera stacjonarnego. W wypadku, gdy dziecko korzysta z notebooka, konieczne może być wyposażenie biurka w podstawkę, która pozwoli umieścić laptop na odpowiednim poziomie. Zbyt niskie umiejscowienie ekranu zmusi użytkownika do ciągłego zginania pleców i w dłuższej perspektywie może spowodować skrzywienie i bóle kręgosłupa.
Krzesło
Dla zachowania prawidłowej postawy przy biurku ważne jest również odpowiednie krzesło. Warto zadbać o to, by miało wysokie oparcie, sięgające aż do odcinka szyjnego kręgosłupa, lekko wklęsłe w jego części lędźwiowej. Istotną funkcją jest również regulacja wysokości siedziska, umożliwiająca dostosowanie ułożenia ciała do wzrostu użytkownika. Odpowiednie dopasowane krzesło pozwoli zachować kąt prosty między tułowiem a udami oraz udami i dolną częścią nóg.