Jako materiały izolacyjne stosuje się takie substancje, które charakteryzują się niską przewodnością ciepła. Dotyczy to oczywiście materiałów używanych w budownictwie. Eternit – materiał ceramiczny zawierający azbest świetnie przez lata spisywał się jako izolator i przede wszystkim jako materiał niepalny. Obecnie trwa wielka akcja wymiany eternitu, ze względu na stwierdzoną szkodliwość materiału.
Jeśli chodzi oczywiście o izolacje w urządzeniach elektrycznych, to pod uwagę bierze się materiały nie przewodzące prądu elektrycznego. W tym konkretnym przypadku można wymienić specjalne rurki izolacyjne do prowadzenia przewodów. Wykonane są one z najprzeróżniejszych materiałów, których cecha jest właśnie brak przewodnictwa. Przykładem może tutaj być ftoroplast. Bardziej znane są okładziny papierowo-bakelitowe lub stare i sprawdzone izolatory ceramiczne.
W budownictwie paleta materiałów izolacyjnych jest o wiele bardziej różnorodna. Praktycznie na każdym kroku można spotkać ich przykłady. Ponieważ służą do uszczelniania, ocieplania i do ochrony przed niepożądanymi zjawiskami atmosferycznymi. Mogą służyć także do wyciszeń. W budownictwie wykorzystywane są do każdego rodzaju budowy. Materiały izolacyjne na budowie mogą być wewnętrzne i zewnętrzne. 
Zewnętrzne, są to różnego rodzaju tynki, płyty czy styropian, które kładzie się na zewnętrznych ścianach w celu ocieplenia czy izolacji od wilgoci. Zastosowanie ich jest bardzo istotne, ponieważ jakakolwiek fuszerka czy opacznie pojęta oszczędność, od razu da o sobie znać. Najlepszym na to przykładem jest powstawanie zacieków czy wewnętrznych śladów wilgoci w postaci grzyba. Innym problemem może być przypadek, gdy ciepłe powietrze w domu błyskawicznie się ochładza. Izolacja wewnętrzna to różnego rodzaju tynki na ścianę, izolacja w podłogach czy też specjalne płyty na ściany lub sufit. Tworząc ogrzewanie podłogowe, należy też odizolować rury od dołu, żeby ciepło nie wędrowało w dół. Substancje powlekające ścianę nie przewodzą wilgoci i uniemożliwiają nadmierne wsiąkanie farby. Należy też wspomnieć o osadzaniu okien. Odpowiednie pianki mocujące, wsiąkają w najdrobniejsze szczeliny i tworzą zaporę przed zimnem, wiatrem i wilgocią.
Niewątpliwie idealnym materiałem izolacyjnym jest styropian. Używa się go do ocieplania ścian zewnętrznych. Jego zaletą jest lekkość i fakt, że nie wchłania wilgoci (podobnie jak pianki poliuretanowe styropian wykazuje chłonięcie wody do 5% poprzez zanurzenie w niej). Jest też bezpieczny dla zdrowia, bo nie tworzy się w nim pleśń. Istotnym problemem jest izolacja fundamentów. Do tego celu używane są odpowiednie folie, często wzmocnione lepikiem. Inną ważną sprawą jest izolacja dachu, ponieważ to właśnie przez dach ucieka najwięcej ciepła. Do tego celu stosowane są różnego rodzaju folie, płyty warstwowe lub wełna mineralna, mającą postać specjalnych płatów. Wszystkie zabiegi izolacyjne są przeważnie w celu zatrzymania jak największej ilości ciepła w pomieszczeniach. Czasem chodzi też o wyciszenie i stworzenie odpowiedniego mikroklimatu. Dlatego też, wybierając do tego celu materiały, trzeba upewnić się, że spełniają one odpowiednie normy.
